ẨM THỰC HÀ GIANG - ĂN MỘT LẦN, NHỚ MỘT ĐỜI
Hà Giang là tỉnh toạ lạc tại cực Bắc Việt Nam với phía Đông giáp Cao Bằng, phía Tây giáp Yên Bái - Lào Cao. phía Nam giáp Tuyên Quang và phía Bắc giáp Trung Quốc. Trung tâm của tỉnh là thành phố Hà Giang nằm cách Hà Nội khoảng 320km. Vị trí địa lý độc đáo và địa hình tự nhiên vùng cao, Hà Giang không chỉ nổi tiếng với những thửa ruộng bậc thang, cánh đồng hoa tam giác, bản sắc văn hoá dân tộc mà còn là thiên đường ẩm thực phong phú. Những nhân tố này hoà quyện vào nhau, đã tạo nên các món ngon nổi bật của Hà Giang làm say đắm lòng người. Nếu các bạn chưa biết bắt đầu từ đâu thì hãy cùng Sun Travel gợi ý cho bạn những món ăn đặc trưng mang đậm bản sắc dân tộc mà bạn nhất định phải khám phá khi đến mảnh đất " Địa đầu của Tổ Quốc" nhé!!!
1. THẮNG DỀN
Nguyên liệu chính của Thắng Dền là gạo nếp hương huyện Yên Minh. Đây là loại gạo có hình dạng to, trắng tròn và chắc hạt, khi nấu sẽ dẻ thơm và có vị ngon ngọt.
Bên trong những viên nếp dẻo, đặc là những loại nhân khác nhau, từ đậu xanh, đậu đỏ,... Khi cho vào miệng nhai, bạn sẽ cảm nhận được sự dẻo dẻo và vị ngọt nhẹ cùng hương thơm gạo nếp thoang thoảng.
Để thưởng thức ngon miệng hơn, bạn có thể thêm một chút nước đường hoa mai nấu gừng hoặc nước cốt dừa, vừng và lạc rang nhé.
2. THẮNG CỐ
Theo truyền thống, Thắng Cố được chế biến từ lòng ngựa. Nhưng đến nay, để phục vụ du khách và đảm bảo hương vị phù hợp với mọi người nên những chủ quán ở đây đã dùng nguyên liệu là thịt trâu, bò, lợn để thay thế. Vì thành phần chủ yếu là thịt nên Thắng Cố có nghĩa là canh thịt.
Thứ tinh túy nhất trong món Thắng Cố là nước dùng - được ninh từ xương và lục phủ ngũ tạng. Nếu bạn lần đầu nếm thử món này thì sẽ hơi khó ăn vì Thắng Cố có mùi ngai ngái của nội tạng bò, heo. Nhưng nếu càng ăn, bạn sẽ bị ghiền không lối thoát!
Để tạo nên món Thắng Cố thơm ngon, bổ dưỡng, người dân nơi đây thường dùng kết hợp 12 loại gia vị đặc trưng miền núi: lá chanh, hoa hồi, thảo quả,... Với vị ngọt bùi của thịt, cay thanh của nước hầm và mùi hương độc đáo của những hương vị hòa quyện, đã làm thổn thức biết bao du khách thập phương.
3. THỊT TRÂU GÁC BẾP
Thịt trâu gác bếp chính là món ăn truyền thống làm nên thương hiệu của đặc sản Hà Giang. Thịt trâu gác bếp mang đậm phong cách ẩm thực của dân tộc Thái.
Đây không chỉ là món ăn hàng ngày của đồng bào sống ở vùng cao phía Bắc mà còn thường xuất hiện trong các lễ hội hay cúng tế và làm quà biếu cho khách quý.
Hương vị của thịt trâu gác bếp như chính tên gọi của nó - gia vị tẩm ướp hạt mắc khén tê cay, thịt trâu tươi ngọt đậm và mùi khói bếp đặc trưng của miền núi. Phần thịt bên ngoài có màu nâu sẫm nhưng bên trong lại có màu đỏ bắt mắt và đậm vị.
4. LẠP XƯỞNG GÁC BẾP
Người dân nơi đây thường làm lạp xưởng gác lên bếp để bảo quản thịt lâu hơn. Nguyên liệu chính của lạp xưởng gác bếp là thịt lợn vai bỏ bì. Nhân lạp xưởng được làm từ thịt thăn, nạc vai hoặc nạc mông băm nhỏ, tẩm ướp gia vị - hành giã nhuyễn phi thơm và hạt mắc khén.
Thế nên, món ăn ngậy thịt mang đậm mùi khói bếp và hương tắc mật ngon ngọt. Để cho ra thành phẩm, người dân phải hun khói trên gác bếp liên tục từ 12 giờ - 14 giờ cho gia vị thấm vào thịt.
5. PHỞ CHUA
Trước kia, phở chua là món điểm tâm của người Trung Quốc. Sau đó mới du nhập vào Việt Nam, đặc biệt là các vùng miền núi phía Bắc như Hà Giang, Lạng Sơn, Bắc Kạn,... Nguyên liệu chính của phở chua là gạo nếp hương và nước sốt chua ngọt kết hợp với thịt xá xíu, thịt quay, lạp xưởng và ớt xào.
Để có mùi vị đặc trưng của món phở chua, người dân thường làm nước sốt chua ngọt từ hỗn hợp giấm pha đường, bột sắn và các gia vị miền núi. Khi ăn, du khách có thể dùng kèm với rau húng thơm, tỏi tươi, đu đủ nạo,... để có thể thưởng thức trọn vẹn đặc sản Hà Giang.
6. BÁNH TAM GIÁC MẠCH
Tam giác mạch nổi tiếng là một trong những loài hoa biểu tượng của vùng Đông Bắc Hà Giang. Bánh tam giác mạch vì thế cũng trở thành đặc sản của mảnh đất này.
Bạn có thể bắt gặp những chiếc bánh này ở bất cứ đâu khi đến chợ địa phương. Không chỉ có màu đặc trưng là màu tím mà bánh tam giác mạch còn có màu trắng, màu vàng,... khác nhau.
Khi cho vào miệng, bạn sẽ cảm nhận được vị béo béo của bánh mềm xốp cùng mùi hăng đặc trưng của hoa tam giác mạch. Để thưởng thức trọn vẹn hương vị của bánh, bạn có thể ăn kèm với Lợn cắp nách hoặc Thắng Cố,...
7. XÔI NGŨ SẮC
Nếu bạn hỏi rằng Hà Giang có đặc sản gì thì Sun Travel xin đáp rằng có xôi ngũ sắc. Đây là món ăn đã làm nên bản sắc của đồng bào miền cao và tượng trưng cho đại ngàn hùng vĩ.
Xôi ngũ sắc chủ yếu được làm từ gạo nếp thơm và dẻo nên để lâu, xôi sẽ dễ bị cứng và khi ăn, không cần dùng thêm những gia vị khác. Từ lâu, xôi ngũ sắc đã trở thành món ăn truyền thống của người Tày sinh sống tại Hà Giang. Trong những dịp lễ gia tiên, tết… trong nhà mỗi người không thể thiếu món xôi này.
Xôi ngũ sắc có 5 màu khác nhau: trắng, tím, xanh dương, đỏ, vàng tương ứng với ngũ hành kim, mộc, thủy hỏa thổ. Nguyên liệu tạo màu gồm có: gạo nếp, lá cẩm, gấc, lá gừng, vỏ bưởi, củ nghệ, lá cơm đen.
8. BÁNH CUỐN PHỐ CỔ ĐỒNG VĂN
Bánh cuốn thường xuyên là món dùng để ăn sáng và ăn trưa của không chỉ người dân mà còn được du khách ưa thích. Vỏ bánh được làm từ bột gạo hấp trắng mỏng, mềm mịn và rất thơm. Bên trong bánh cuốn là nhân thịt năm cùng mộc nhĩ.
Khác với miền xuôi, bánh cuốn hà Giang được dùng với nước chấm hầm từ xương. Khi ăn, bạn nên dùng kèm với hành khô và rau thơm.
9. CHÁO ẤU TẨU
Cháo ấu tẩu được làm từ củ ấu tẩu ngâm trong nước vo gạo và đun nhão. Khi nấu lên, phần gạo, thịt lợn băm nhuyễn và ấu tẩu sẽ cho ra món cháo màu nâu nhạt và có mùi thơm đậm.
Vốn dĩ ấu tẩu là một loại củ có độc tố cao, nhưng với kinh nghiệm chế biến gia truyền, ấu tẩu trở thành một nguyên liệu đặc biệt, giàu dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe.
Để nước hầm thêm ngon ngọt, người dân thường hầm củ ấu tẩu cùng gạo thơm dẻo và chân giò. Vì thế, cháo ấu tẩu không chỉ mang hương vị đặc trưng Hà Giang mà còn giúp bồi bổ sức khỏe. Khi ăn, bạn có thể dùng kết hợp với một quả trứng, tiêu, ớt,...
10. BÁNH CHƯNG GÙ
Bánh chưng gù không chỉ là đặc sản Hà Giang nổi tiếng mà còn là biểu tượng văn hoá của người Dao Đỏ. Hình ảnh “gù” đã nói lên sự vất vả, tần tảo và chịu thương, chịu khó của người phụ nữ vùng cao khi hàng ngày phải gánh gùi trên lưng để đi rẫy hái ngô, gặt lúa,...
Mang ý nghĩa văn hoá dân tộc sâu sắc nên bánh chưng gù Hà Giang không thể trộn lẫn với bất cứ loại bánh chưng của các vùng khác. Nguyên liệu chính để làm nên bánh chưng gù là gạo nếp, đậu xanh và thịt mỡ.
Khác với bánh chưng truyền thống, bánh chưng gù chỉ được gói một lớp lá bên ngoài. Đặc biệt, bánh chưng gù được gói bằng lá dong riềng nên có màu xanh đặc trưng và rất bắt mắt.
11. CƠM LAM
Cơm lam là món ăn đặc sản của vùng Tây Bắc nói chung và của Hà Giang nói riêng. Món ăn được chế biến từ gạo nếp dẻo thơm, bỏ vào trong ống nứa bịt kín hai đầu bằng lá chuối, nướng trên bếp than hồng.
Tất cả những nguyên liệu tự nhiên, mộc mạc của phố núi đã hòa quyện với nhau tạo nên hương vị đặc trưng của món ngon Hà Giang này.
12. RÊU NƯỚNG
Ít ai nghĩ rằng rêu cũng có thể là món ăn. Tuy nhiên, tại Hà Giang lại có một món ăn độc đáo được chế biến 100% từ rêu xanh đó là Rêu Nướng một món ăn truyền thống của người dân tộc Tày tại Việt Nam. Vậy thì nó có gì đặc biệt, rêu được lấy từ suối về, qua các bước chọn lọc kĩ lưỡng những loại rêu non và sạch sẽ.
Sau đó rửa sạch rêu, xé cho rêu tơi ra, thái nhỏ và nêm cùng với các loại gia vị: xả, lá mùi tàu, dăm thơm, lá hẹ, muối, mì chính… Trộn đều rêu với gia vị sau đó gói rêu vào lá dong đưa lên bếp than nướng.
Ăn món này lạ miệng, đặc biệt là cực kì bổ dưỡng và tốt cho sức khỏe. Giúp lưu thông khí huyết, giải độc, giải nhiệt cho cơ thể.
13. RƯỢU NGÔ MEN LÁ
Rượu ngô Hà Giang được biết tới như là rượu của đồng bào dân tộc H’Mông. Rượu ngô men lá Hà Giang đang được coi như là một loại đặc sản nổi tiếng của vùng đất cực bắc Tổ Quốc.
Rượu được nấu từ ngô bản địa của người dân cao nguyên đá trồng hòa quyện cùng với men lá truyền thống của người đồng bào H’Mông khi uống có vị ngọt, mùi thơm của ngô.
Khi uống say tạo cảm giác rất phê mà không hề mệt mỏi trong cơ thể. Uống tối hôm trước hôm sau có thể dậy đi làm bình thường mà không đem đến cảm giác đau đầu khó chịu.
Với những chia sẻ chi tiết về đặc sản Hà Giang, hy vọng rằng các bạn “bỏ túi” thêm những món ngon nhất định nên thử khi đặt chân đến vùng đất này. Nếu bạn có dự định cho một chuyến đi khám phá và trải nghiệm những món ăn tuyệt vời này? Hãy sắm ngay cho mình một tour du lịch Hà Giang tại Sun Travel để khám phá nhé!!!